Recensie Amsterdams Kleinkunst Festival
Matte avond kent sprankelende winnaar

Amsterdams Kleinkunst Festival met de voorstelling
Concours om de Wim Sonneveldprijs 2019


Gezien op: 08-04-2019 De Kleine Komedie, Amsterdam

De AKF Sonneveldprijs is het vreemde eendje in het palet van Nederlandse Cabaretfestivals. Anders dan Cameretten of het Leids Cabaret Festival ligt bij het Amsterdams Kleinkunst Festival de nadruk niet op cabaret. Dat levert a priori een ander deelnemersveld op. Op dit festival is niet alleen ruimte voor cabaret, maar voor kleinkunst in zijn breedste betekenis. In Amsterdam hoeft de lach niet het hoofddoel te zijn en daarmee is de AKF Sonneveldprijs een aangename meerwaarde in het cabaretfestivalpallet. Tenminste, dat zou het moeten zijn. Als de relativerende lach niet de hoofdmoot vormt, moeten daar andere zaken tegenover staan. Maar de finale van editie 2019 miste sjeu, originaliteit, diepgang, ontroering, poëzie en eigenlijk alles wat kleinkunst zo onderscheidend maakt van cabaret. En daar stond deze editie helaas weinig tegenover. Winnares Rosa da Silva was bij vlagen de enige uitzondering op een vrij povere avond die maar niet op gang kwam.

Cabaretier Bart Melief trapte de avond af met een nogal zware voorstelling met maar een boodschap: hel en verdoemenis. In een stand-upachtige verteltrant rolt hij zijn verhaal uit over hoe de mens de wereld naar de verdommenis helpt. Helemaal waar, maar niets nieuws onder de zon. Vrijwel dagelijks wordt dit verhaal over ons uitgestort van klimaatdrammers tot klimaatontkenners of hoe ethisch verantwoord onze chocola, kleding of slaventelefoon eigenlijk zijn. Bart had niets toe te voegen aan deze discussies. Het siert Bart wel dat hij zo’n geëngageerd programma maakt, maar misschien was het verstandig geweest de boodschap beter te verpakken in humor. Je vangt nu eenmaal meer vliegen met stroop dan met azijn. Het zwartgallige programma ondersteunt hij met veel multimediabeelden, waarop hij soms knap timet. Maar de meeste vondsten blijven hangen in wel een aardig idee. Zijn hoogtepunt, een anti-vegetarische variant op “Zeg me dat het niet zo is” van Frank Boeijen, begint met een erg leuke taalvondst, maar verzandt daarna in vlees noch vis. Dat Bart in 2014 al eens in de finale stond van het Leids Cabaret Festival, vormde voor de jury kennelijk geen beletsel hem nogmaals de kans op een finale te gunnen.

Meester Alex houdt zijn programma vooral bij zichzelf. Hoe hij zich heeft ontwikkeld van die gast die danste, tot de gast die rapte, tot de gast die cabaret maakt. In een soort jaren-dertig-outfit met bretels en petje pakt hij het podium. Hij beweegt een beetje slapstickachtig, maar vergeet die motoriek echt goed uit te buiten in zijn voorstelling. Alex is een man van taal. Hij rapt en rijmt er lustig op los. Daarbij is zijn spreektempo vaak virtuoos, maar ondanks het tempo van zijn tong komt zijn voorstelling maar niet op stoom. De thematiek van de millennial is de hoofdmoot van de voorstelling. Het is “watertrappelen in een oceaan van mogelijkheden”. Er zit een soort melancholie in naar de tijd van vroeger die hij nooit heeft gekend. Zijn opa en oma die de hele week moesten zwoegen en dan zondagmiddag vrij waren. Je hebt dat contragewicht nodig om die vrijheid echt te kunnen waarderen. Alex voelt zichzelf een uniek schroefje, waar niemand echt van weet wat zijn functie is. Terwijl hij aan de andere kant zo verlangt om een onmisbaar schroefje te zijn die de machine dagelijks draaiende houdt. Begeleid door zijn gitarist zingt en rapt Alex een paar aardige nummers waarbij het lied: “Ik ben vrij” een aangenaam hoogtepunt vormt.

De uiteindelijke winnares van de AKF Sonneveldprijs Rosa da Silva houdt haar programma ook dicht bij huis. Als kind van een Portugese vader belandt zij in het Drentse Klazienaveen. Het gat tussen deze twee culturen mixt Rosa vakkundig tot een geweldige Drentstalige fado over het altijd mooie Klazienaveen. Het is een sterk begin van een haar voorstelling die ze verder ophangt aan een aantal geluidsfragmenten van de Miniplaybackshow 1995 die zij als kind won. Die fragmenten zijn leuk en origineel verwerkt in haar programma. Maar gaandeweg weet Rosa niet echt los te komen van stereotyperingen. Of ze nou haar Drentse moeder speelt of een Amsterdamse Prinsengrachtbewoonster met Engels accent of een arts, het is allemaal wel erg clichématig uitgewerkt. Haar personages beginnen allemaal veelbelovend, maar sijpelen dan langzaam een beetje leeg. Dat is jammer, want haar talent is onmiskenbaar. Als enige op deze avond weet zij humor te combineren met ontroering, zoals in het lied dat haakt aan haar moeder die op sterven ligt en in haar afsluitend stukje fado. Begeleid door Remko Wind op contrabas en toetsen is een sprankelende Rosa de meest stabiele en complete kleinkunstenaar van deze avond. Zij maakte derhalve ook als enige echt aanspraak op zowel de jury- als publieksprijs van de AKF Sonneveldprijs 2019.



Tim van der Sluijs




Deze pagina is onderdeel van de website www.cabaret.nl.
De cabaret-database van Nederland.
Een actueel overzicht van cabaret, kleinkunst en stand-up comedy.
 
Kijk op cabaretmatch.nl voor meer informatie over theater op maat, cabaret op maat of een muziekoptreden voor een congres, symposium of feest op maat.