Recensie Tobi Kooiman


Verwarrende balans tussen ratio en emotie

Tobi Kooiman met de voorstelling
Best of

Gezien op: 17-11-2021 De Kleine Komedie, Amsterdam

Tobi Kooiman. Nog nooit van gehoord. Maar de titel van zijn nieuwe avondvullende programma - ‘Best of’ - suggereert natuurlijk dat dat aan het onwetende publiek ligt. Want als je in de muziek toe bent aan een compilatiealbum, heb je je sporen inmiddels meestal wel al ruimschoots verdiend. Zo zal dat dus ook wel zijn met cabaret, moet ‘wiskundige en Stoïcijn’ Tobi Kooiman bij het verzinnen van een nieuwe titel gedacht hebben. Of het is, zo blijkt later, juist een heel logische titel. Een eerste album bestaat immers per definitie uit de beste (want de enige) nummers. Pure wiskundige logica.

Ondanks zijn onbekendheid heeft Tobi Kooiman aan publiek in ieder geval geen gebrek. Nagenoeg volle bak bij de première, wat in het geval van de Kleine komedie toch al gauw een paar honderd man is. En twee manshoge (en dus redelijk ‘televisie’ ogende) camera’s registreren de voorstelling van begin tot eind. Voor het maken van promotiemateriaal, leert navraag, maar voor tv-opnames wordt dezelfde apparatuur gebruikt. Hij pakt het dus in ieder geval professioneel aan, die Tobi. Een goed begin is het halve werk.

Half werk levert hij echter allerminst. Deze voorstelling, die de (zeker voor een wiskundige) verwarrende balans tussen ratio en emotie van Tobi Kooiman zelf als rode draad heeft, zit van voor tot achter prima in elkaar. Wiskunde en filosofie, dat is op het eerste gezicht nou niet echt de meest vruchtbare voedingsbodem voor geslaagd cabaret. Maar wel als dat uit het creatieve brein van deze pas getrouwde cabaretier komt (“We wilden het eigenlijk nog helemaal niet, maar toen kwam er een pandemie en kon je opeens trouwen zonder de sociale verplichting om allemaal kutmensen uit te nodigen”).

Wat een verfrissende wind laat Tobi Kooiman waaien in deze al ruimschoots vóór het uitbreken van de Corona-crisis sterk vertruttende en steeds lichtgeraakter wordende samenleving! Maar ja, als logica boven sociaal wenselijkheid staat, dan wordt al snel gezegd waar het op staat (“zullen we batsen?”) en verzanden gesprekken, heel logisch, soms in Nietes-Nietes-discussies. En dat is niet alleen logisch, maar ook gewoon heel grappig.

Opvallend is bovendien het schijnbare gemak waarmee deze startende cabaretier op het podium staat. Daar komt de regie van routinier Pieter Bouman ongetwijfeld om de hoek kijken. Maar Kooiman maakt het op het podium ook zélf ruimschoots waar. Zelfs in het dankwoordje na de voorstelling heeft hij de lachers nog op zijn hand. Wanneer hij ‘vrienden en familie’ bedankt voor hun komst, voegt hij er grappend aan toe: “er zitten twee recensenten in de zaal, die hebben dankzij jullie nu een bovengemiddeld onrealistisch positief beeld van de voorstelling”. Dat laatste is zeker zo, maar dat komt niet door de aanwezigheid van de bekenden van Kooiman. Dat heeft Tobi toch echt aan zichzelf te danken.

Hoewel je voor een ‘Best of’ een aantal ‘hits’ moet hebben gehad, zijn die er met deze eerste voorstelling nú al in overvloed. Tobi Kooiman gooit er hoge ogen mee en als hij op deze manier doorgaat, valt een échte ‘best of’ over een aantal jaar niet uit te sluiten. Het enige jammere is dat hij dan de meest voor de hand liggende titel niet meer kan gebruiken…

Marnix Langeveld