Tineke Schouten

“Het leven is eigenlijk een reis waar je het beste van moet zien te maken.”

De inspiratie

Vanaf het moment dat Tineke op haar achtste verjaardag een speelgoedgitaar kreeg, had ze nog maar één wens: een beroemde zangeres worden in de traditie van bekende singer/songwriters uit de jaren zestig als folkzangeres Joan Baez, chansonnière Françoise Hardy en Esther Ofarim, de vrouwelijke helft van het zangduo Esther en Abraham Ofarim. Dus toen de speelgoedgitaar werd ingeruild voor een echte gitaar, kon het avontuur beginnen.

De eerste optredens

Als tiener trad Tineke veelvuldig op tijdens schoolfeestjes en ze was regelmatig op de radio te horen in programma’s als Jeugd en Ritme, Springplank, Muziek à Go-go en Tussen twaalf en twee. Daarnaast deed ze podiumervaring op bij menig talentenjacht, waarbij haar vader altijd als vaste rots in de branding aanwezig was. Hij zorgde er met zijn nuchtere karakter voor dat Tineke met beide benen op de grond bleef staan, wanneer ze weer een talentenjacht had gewonnen: “Als ik dan gewonnen had, dan zei hij altijd: ‘Nou, ik vond jou toch niet de beste.’ En als ik verloren had, dan zei hij altijd: ‘Kind, jij was de beste.’” In het prille begin van haar carrière was Tineke al op televisie te bewonderen, zoals in de talentenjacht Haal het doek maar op en in het programma Attent op Talent, dat werd gepresenteerd door Jos Brink. Het gewenste succes bleef echter nog uit.

Het Utrechtse cabaret

Na het afronden van de middelbare school trad Tineke regelmatig op in folkclubs, maar daarvan konden de rekeningen niet worden betaald. Daarom had ze verschillende baantjes bij bedrijven, die later een dankbare bron van inspiratie bleken te zijn voor diverse sketches en typetjes. Dankzij haar zanglerares Elly de Jong kwam Tineke in contact met Hennie Oliemuller en diens Muzeval Cabaret in Utrecht, waar zij op achttienjarige leeftijd werd aangenomen om de, zoals ze zelf zegt, ‘mooie liedjes’ te zingen. Niet lang daarna kreeg ze echter de kans om te laten zien wat ze nog meer in huis had, toen de hoofdrolspeelster van het cabaret haar been brak en Tineke werd gevraagd om in haar plaats op te gaan. Een droom kwam uit en Tineke greep deze kans met beide handen aan om haar komisch talent en haar natuurlijke gevoel voor timing op een live publiek uit te proberen.

Tineke’s talent was intussen ook buiten Utrecht niet onopgemerkt gebleven en in 1974 ging een langgekoesterde wens in vervulling met de opname van haar eerste solo-elpee getiteld Zondag in April. Datzelfde jaar nodigde de bekende Utrechtse cabaretier Herman Berkien haar uit om zich bij zijn Cabaret Herman Berkien te voegen. In de voorstellingen fungeerde ze vooral als Hermans aangever, maar ze kreeg ook de ruimte om haar eigen materiaal te schrijven en te spelen. Dit was het begin van Tineke’s geliefde personage Meneer Eddy, dat bij Cabaret Herman Berkien voor het eerst van zich deed spreken in de sketch De Telefoniste.

De doorbraak

Na een aantal jaren bij Herman Berkien te hebben gespeeld was de tijd rijp voor Tineke om solo verder te gaan. In 1980 ging haar eerste one-womanshow, Een Tien met een Gniffel, in première in het Utrechtse Jacobi Theater, het theater van Hans Brunyanszki met wie Tineke in juni 1979 in het huwelijksbootje was gestapt. Langzaamaan kreeg ze meer bekendheid in en buiten Utrecht en na haar tweede show, Op en Top Tien, brak Tineke in de zomer van 1982 eindelijk landelijk door met het nummer Lenie uit de Takkestraat. “Ik denk dat mijn gebeden zijn verhoord. […] Ik denk dat iemand daarboven heeft gedacht ‘Nou, doe jij dat voorlopig maar eens een tijdje.’” 1982 bleek op meerdere vlakken een vruchtbaar jaar te zijn, want op 23 oktober werden Tineke en Hans de trotse ouders van hun eerste dochter, Sigrid.
Het succes van Lenie uit de Takkestraat en de daaropvolgende hit Zwiet, Zwiet Honniebie garandeerde volle zalen in het intieme Jacobi Theater, waar Tineke haar shows Tien in Miniverpakking en Pret voor Tien speelde. Na het succes van de voorstellingen in Utrecht kon een landelijke tournee dan ook niet uitblijven. Steeds opnieuw was de eerste show, waarmee Tineke op tournee door Nederland ging en avond aan avond voor uitverkochte zalen speelde. Overal waar ze kwam, werd ze begroet door een goedlachs publiek en enthousiaste fans, iets wat door de jaren heen nooit is veranderd.

Samen met producent John de Mol maakte Tineke in de jaren tachtig vier theatershows – Tiepies Tien, Tien in Topvorm, Tien met een Gniffel en 10x Tien – die alle ook op televisie werden uitgezonden. Daarnaast waren televisieregistraties te zien van de shows uit de beginjaren in het Jacobi Theater. Na jaren van optreden, hard werken en doorzetten (“Dat is mijn moeders motto.”) kon Tineke eindelijk genieten van haar succes. Het geluk in huize Brunyanszki werd compleet gemaakt met de geboorte van dochter Stefanie op 18 juli 1986.

Onder leiding van John de Mol was de overstap van theater naar televisie al snel gemaakt. Eind jaren tachtig beleefde de eerste reeks van drie televisieshows getiteld Tineke Schouten Show zijn première, in de regie van Henny Budie. Deze shows werden in 1990 opgevolgd door zes afleveringen van Schouten City, geregisseerd door Bob Rooyens. Datzelfde jaar vierde Tineke haar tienjarig jubileum met een feest in het Jacobi Theater, waar het allemaal was begonnen. In de eerste tien jaar van haar solocarrière had ze al veel successen geboekt en prijzen gewonnen – zoals de Veronica-award voor Meest Veelbelovende Zangeres, Het Gouden Hart van Rotterdam en de oeuvre-award Ere Loeres – maar het volgende decennium had nog veel meer voor haar in petto.

Een nieuw concept

In de jaren negentig trok Tineke, inmiddels onder management van Interpresario/ Impresariaat Jacques Senf, volle zalen met de shows Feestlift, All you need is Lach, Lach Vegas en S-Miles Kado. De shows waren zo populair, dat de meeste meer dan één seizoen in de theaters te zien waren. Ook de pers begon in te zien dat Tineke een unieke verschijning was in het vaderlandse theaterlandschap en in hun recensies hadden ze niets dan lovende woorden voor haar vakmanschap. Met Lach Vegas liet Tineke haar publiek kennismaken met een ander showconcept. Tot die tijd had ze alleen op het toneel gestaan begeleid door een klein orkest. Voor Lach Vegas werd Tineke’s combo uitgebreid met een driekoppige, geheel vrouwelijke blazerssectie en de rol van het orkest in conferences en liedjes werd groter. Ook de uitstraling van de show kreeg internationale allure dankzij een omvangrijker licht- en geluidsplan. In 1999 speelde Tineke haar tweeduizendste voorstelling en kreeg ze de erepenning van haar geboortestad Utrecht.

Aan het begin van het millennium werd Tineke verrast met een feestje in het Jacobi Theater ter gelegenheid van haar twintigjarig artiestenjubileum. De daaropvolgende jaren konden haar shows Showiesjoo, Top Tien 1, Top Tien 2 en Spiksplinternieuw opnieuw seizoenenlang rekenen op positieve recensies en uitverkochte zalen. In 2005 zat Tineke vijfentwintig jaar in het vak en dat werd met vrienden en bekenden uitgebreid gevierd in het vertrouwde Jacobi Theater. Ook Koningin Beatrix was van mening, dat deze gelegenheid niet onopgemerkt voorbij mocht gaan en daarom werd Tineke, tot haar grote verrassing, benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau.

Onder nieuw management

In 2007 vond Tineke dat het tijd was om haar shows een nieuwe impuls te geven, iets wat haar deed besluiten de overstap te maken naar Stage Entertainment, de grootste theaterproducent van Nederland. Posi-Tien was de eerste show die door Stage Entertainment in productie werd genomen en ook deze show speelde twee seizoenen lang voor volle zalen. In hetzelfde jaar werd Tineke op haar verjaardag door dochter Stefanie verrast met een wel heel bijzonder cadeau: kleindochter Rafaella. Sindsdien heeft Tineke de rol van oma aan haar indrukwekkende repertoire toegevoegd, een rol die ze met verve speelt.

Terwijl Posi-Tien door Nederland reisde, waren Tineke’s eerdere shows veelvuldig te zien op televisie en de kijkcijfers logen er niet om. Opnieuw wist ze een miljoenenpubliek te amuseren met tijdloze humor en prachtige ballades. Dankzij haar samenwerking met Stage Entertainment werd Tineke vaker voor talkshows gevraagd, zodat het publiek nader kennis kon maken met de mens achter de typetjes. Aan Tineke’s succes leek in de eerste tien jaar van het millennium geen einde te komen. Haar twintigste soloprogramma, getiteld LOL Inclusive, beleefde zijn première en op 15 januari 2009 mocht ze haar tweede kleinkind in de armen sluiten, kleinzoon Renato, het tweede kindje van Stefanie.

Gedurende haar carrière had Tineke al diverse prijzen en loftuitingen in ontvangst mogen nemen, maar in oktober 2011 kreeg ze een zeer bijzonder eerbetoon met de onthulling van haar borstbeeld in Koninklijk Theater Carré. “Een eer. Super eer, ja. Dat voelt toch wel echt als een prijs.” Maar de kers op de taart volgde in juni 2012, toen zij de prestigieuze Johan Kaart Prijs in ontvangst mocht nemen uit handen van collega en bewonderaar Jochem Myjer. De Johan Kaart Prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een of meerdere personen die in het desbetreffende jaar een opmerkelijke prestatie op het gebied van theateramusement hebben geleverd. De prijs is vernoemd naar theatergrootheid Johan Kaart op wiens initiatief de prijs in het leven is geroepen om meer aandacht te genereren voor het lichte amusement, zoals blijspelen en kluchten, een genre waarin hij zelf zeer bedreven was. Tineke mag zich nu scharen in het rijtje van gerenommeerde namen als Mary Dresselhuys, John Kraaykamp Sr., André van Duin en Youp van ’t Hek. “Dit is natuurlijk wel een hele mooie en met name het rijtje waar ik tussen beland ben. Ja, dat voelt heel erg goed.”

De toekomst

Na vijf succesvolle jaren kwam begin 2012 een einde aan de samenwerking tussen Tineke en Stage Entertainment. Sinds september van dit jaar zijn haar shows ondergebracht bij Senf Theaterpartners, met wie ze eerder in haar carrière had samengewerkt.

Inmiddels is Tineke begonnen aan de try-out periode van haar nieuwste show T-Splitsing. Een show over de keuzes die je maakt tijdens je leven. Misschien wel één van Tineke’s meest persoonlijke shows tot nu toe. Daarnaast is Tineke druk met de tv serie ‘met de deur in huis’ die door SBS6 wordt geproduceerd. En besteedt ze zoveel mogelijk tijd aan haar familie die deels in Amerika woont.
“Het is soms een beetje vechten voor je geluk, maar ik ben wel heel tevreden […] Ik ben dol op mijn familie.”

Discografie:

1974: "Zondag in april" (LP)
1978: "Lachen en laten lachen" (LP met Herman Berkien )
1978: "Er kan gelachen worden" (LP met Herman Berkien )
1978: "Je blijft lachen met Herman Berkien & Tineke Schouten" (LP)
1981: "Tien met een gniffel" (LP)
1982: "Op en top Tien" (LP)
1983: "Wanwoemensjoo" (LP)
1983: "Wanwoemensjoo" (video)
1984: "Tineke Schouten" (LP)
1984: "Steeds opnieuw" (LP)
1986: "Tiepies Tien" (LP)
1987: "Het beste van Tineke Schouten" (LP en cd)
1988: "Tien in topvorm" (LP en cd)
1989: "16 liedjes uit de Tineke Schouten Shows" (LP en cd)
1990: "Tien met een gniffel" (cd)
1994: "Het allerbeste van Tineke Schouten" (cd)
1995: "Goed getroffen" (cd)
1996: "Hoogtepunten uit Feestlift en All you need is lach" (cd)
1998: "Hoogtepunten uit 15 jaar theater" (cd)
1998: "Lenie uit de Takkestraat" (cd)
2002: "Het beste van Tineke Schouten" (cd)
2004: "Duetten" (cd)
2004: "Top Tien I" (dvd)
2004: "Top Tien II" (dvd)
2005: "Het beste van Top Tien 1 & 2"
2005: "Jubileum box" (dvd)
2005: "Showiesjoo" (dvd)
2005: " S-Miles" (dvd)

Bibliografie:

1997: "Zij van de Takkestraat"




Deze pagina is onderdeel van de website www.cabaret.nl.
De cabaret-database van Nederland.
Een actueel overzicht van cabaret, kleinkunst en stand-up comedy.
 
Kijk op cabaretmatch.nl voor meer informatie over theater op maat, cabaret op maat of een muziekoptreden voor een congres, symposium of feest op maat.