Recensie Patrick Nederkoorn


Onderhoudend relaas over angstcultuur

Patrick Nederkoorn met de voorstelling
Het komt nu wel heel dichtbij

Gezien op: 18-11-2016 Theater Bellevue Amsterdam

Patrick Nederkoorn timmert al een aantal jaren aan de weg als cabaretier. Een paar jaar geleden stopte hij als lokaal politicus in Amersfoort om zich volledig aan het cabaret te wijden. Na zijn vorige programma "Code Rood" speelt hij dit seizoen het programma "Het komt nu wel heel dichtbij". Patrick zit in de hoek van het maatschappelijk geëngageerde cabaret met uitstapjes naar de actualiteit. In "Het komt nu wel heel dichtbij" zoomt hij in op de angst die de samenleving steeds sterker in haar greep begint te krijgen.

Patrick heeft weinig decor nodig. Een brede strook luxaflex symboliseert onze neiging tot het sluiten van de luiken en tot terugtrekken achter de veiligheid van vier muren, grenzen of dijken. Tegelijkertijd kan het mooi dienst doen als projectiescherm voor de dingen die Patrick met ons wil delen. De angst voor terreur en het andere en onbekende is het leidende thema in zijn voorstelling. Hij opent de voorstelling klein en kwetsbaar met het o zo gereformeerde “Stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw”. Het is “de soundtrack” van zijn jeugd. Daarna schetst hij een zorgvuldig beeld van het Nederland van vroeger. Het weidse pallet aan gereformeerde afsplinteringen die niets met de andere splinters te maken wilden hebben. Die hun kinderen angst in prenten voor alles wat anders was, waarbij zelf het meeste kleine verschil in geloofsovertuiging al een onoverkomelijke kloof was. En zo werd hij zelf de personificatie van de angst. Hij absorbeert elke angst van anderen en neemt die meteen over. En dat is niet handig in deze tijd.

De rode draad in de voorstelling is een raamvertelling over een uit de hand gelopen grap met vrienden. Hij wordt met groots machtsvertoon opgepakt. In de volgende politieverhoren wordt hij aangezien voor een potentiële terrorist die een aanslag aan het voorbereiden is. Deze draad is kundig door het hele programma heen gevlochten en we krijgen stukje bij beetje het verhaal te horen. En dat is geen fraai verhaal. Onze angstcultuur lijkt volledig krankzinnig geworden. Door een paar toevalligheden in zijn telefoon, in zijn verleden en een recente reis groeit hij voor de politie uit van doodgewone jongen tot een levensgevaarlijke terrorist die een bedreiging vormt voor de staatsveiligheid.

Patrick legt treffend de totale overspannenheid van de samenleving bloot. Met een ontwapenende zelfspot maakt hij vermakelijke uitstapjes die allemaal met het thema angst te maken hebben. Over een zelfhulpboekje: wat te doen bij een terreuraanslag? Over hoe de media de angstcultuur voedt. Over zijn hypochondrie en hoe het internet dit voedt. Over het islamitisch gehalte van het songfestival. Vooral het stuk over rare apps is hilarisch. Maar ook de conference waarin hij een parallel trekt tussen islamisering en vergrijzing is intens grappig.

Alles wat hij zegt staat in het teken van het thema angst. We focussen teveel op de details waardoor we de werkelijkheid nauwelijks meer zien. Doe een paar stappen terug, overzie het geheel en je ziet de schoonheid van alles. Het is uiteindelijk zijn eerste vriendinnetje die hem het inzicht geeft dat je ook anders en positief naar de wereld kunt kijken.

“Het komt nu wel heel dichtbij” is een mooi en goed doortimmert persoonlijk relaas over onze krankzinnige angstcultuur waarin gelukkig ook veel valt te lachen. Maar in dit relaas blijft Patrick zelf angstvallig weg van zaken die werkelijk schuren. Het nu o zo actuele thema racisme komt niet aan de orde en als je zo met je programma in het hier en nu staat, is dat toch wel een gemis. Daarnaast blijven wij als publiek wel erg buiten schot. Nergens geeft Patrick ons een linkse of rechtse directe. Daarmee wint Nederkoorn op punten in plaats van met een volledige knock-out.

Tim van der Sluijs