Recensie André Manuel


De nar van verzet haalt weer ongenadig uit

André Manuel met de voorstelling
De Zieke Geest

Gezien op: 18-10-2023 De Voorveghter, Hardenberg

André Manuel (57) heeft volgens eigen zeggen na 32 jaar nooit last van veel publiek gehad. In De Voorveghter in Hardenberg hangt halverwege de grote zaal een gordijn, zodat het niet zo kaal lijkt. Volgens verwachting steekt hij er de draad mee, maar het zal hem toch wel iets doen. ‘Een theater met balkon hoeft voor mij niet’ en ‘Het is de eerste keer dat in het begin van mijn voorstelling het doek al valt’. Hij staat bekend om zijn nietsontziende grappen en tirades en zijn gemeende boosheid door misstanden in de maatschappij. In zijn achttiende programma ‘De zieke geest’ wijkt hij niet van zijn handelsmerk af en bijt hij weer ouderwets van zich af. Hij is zoals bekend, voor het vrije woord en hij zegt inderdaad wat hij wil. Dat is te prijzen, want hij neemt geen blad voor de mond, terwijl menig ander misschien op zijn woorden zal letten. Hij neemt het bezielend op voor de vrijheid van een ieder.

Het koningshuis, aanhangers van een religie, enkele politieke partijen en anderen krijgen er weer flink van langs. Ook de imitatie van Hitler ontbreekt deze keer niet en oogst veel succes. De aanslag op Salman Rushdie door een moslimextremist is een soort van rode draad van het programma, waarvan hij steeds afwijkt. Dat voelt toch een beetje verwarrend, hij springt iets te veel van de hak op de tak, want hij sleept er van alles bij. Geestig is hij wel, want hij behandelt onder andere op vermakelijke wijze de geboorte, waarbij dertig miljoen cellen in een vrouw fel op weg gaan naar één ei. Slechts één cel is de winnaar en de rest gaat dood. ,,Als je zo moet beginnen,” stelt hij. Het onderdeel waarbij hij minutenlang doet alsof hij klaar komt, is minder geslaagd. De opmerking ‘Ja, ik weet wel hoe ik een avondvullend programma moet maken,’ is dan wel weer komisch.

Hij constateert maar al te spijtig dat nooit de pen, maar het zwaard het machtigst is. Hij verwondert zich erover dat bij aanslagen niemand wat doet. Hij vraagt zich af hoe het kan dat we dit niet stoppen. Hij komt dan uit op het mooi maken van de verschrikkelijke werkelijkheid door liefde en schoonheid en het luisteren naar muziek dat hem voert naar de essentie van het leven. Dat laat hij volgen door een indrukwekkende ode aan muzikant Henny Vrienten. De drie liedjes, die hij muzikaal begeleidt op de gitaar, passen goed in zijn programma, dat misschien iets meer dynamiek kan gebruiken. Er zit weinig variatie in zijn programma’s. Hij verzet zich tegen de onrechtvaardigheid van de huidige samenleving door het vrije woord en zingt dat hij het vaderland bevrijdt door een lach. Hij noemt zich ook de nar van verzet en de clown van de ondergrondse.

De Zieke Geest is het begin van een drieluik, want de programma’s Het Goddelijke Lichaam en De Eenzame Ziel volgen nog. Hij sluit enigszins gevoelig, maar confronterend af met een lied waarin hij aangeeft dat wij in ons eentje komen en in ons eentje gaan. De boodschap van zijn programma stemt tot nadenken en is belangrijk genoeg. Die kan niet vaak genoeg herhaald worden. Hopelijk is hij zoals hij zelf zegt ‘niet kapot te krijgen’ en kan hij zijn boodschap nog lang in alle vrijheid ventileren.

Reinier de Boer